2011 жылы қаңтар айында құралған
Лаборатория жетекшісі: Шамекова Малика Хабидулаевна, Ph.D, асс.проф.,
тел: +7 (727) 394 72 67, +77772388086 е-mail: shamekov@gmail.com
Ғылыми тәжірибеси 2004 жылдан, 2011 жылдан бері лаборатория жетекшісі қызметінде.
Білімі:
| Университет | Дәрежесі | Жылы | Мамандығы |
| Алматы зооветеринарлық институт, зооинженерлік факультет | бакалавр | 1993 ж. | зооинженер |
| Қазақ ұлттық аграрлық университет, агробиология және фитосанитария факультеті | магистр | 2004 ж. | агроэколог |
| Қазақ ұлттық аграрлық университеті, агробиология және фитосанитария факультеті. | доктор | 2010 ж. | эколог |
Магистерлік диссертацияның тақырыбы: «Тұзға төзімді арпа линияларын алу үшін ұлпалар мәдениетін қолдану»
Докторлық диссертацияның тақырыбы: «Алқа тұқымдастарындағы TBSV экология вирусы»
Өсімдіктер биотехнологиясы аумағындағы маман, 30 басылымдардың авторы, Биотехнология мамандығы бойынша екі магистр маманын және бир философи докторын экология мамандығы бойынша дайындаған.
2011 жылдан 2015 жылдар философия докторына (PhD) ғылыми дәреже беру докторлық диссертациларды қорғау бойынша Л.Н.Гумилёв атындағы Евразиялық ұлттық университеттің диссертациялық кеңес мүшесі, биология, биотехнология, экология мамандықтары бойынша доктор бейіні.
Лаборатория бағыты: Биотехнология әдістері бойынша өсімдіктердің пайдалы қасиеттерін жетілдіру және жасап шығару.
Лабораторияның негізгі құрамы:
| Кабыл Жапарович Жамбакин | Негізгі ғылыми қызметкер | б.ғ.д, кор мүш. НАН РК, проф. |
| Дмитрий Владимирович Волков | Ғылыми қызметкер | Магистр |
| Диас Ламзарович Дауров | Кіші ғылыми қызметкер | Бакалавр |
| Айнаш Кенебаевна Даурова | Кіші ғылыми қызметкер | Бакалавр |
| Едилова Айгуль Канатовна | Кіші ғылыми қызметкер | Бакалавр |
| Қуаныш Қабылұлы Жапар | Кіші ғылыми қызметкер | Магистр |
| Сергей Владимирович Берестнев | Научный сотрудник | Бакалавр |
| Макпал Орынтаевна Бакбергенова | Кіші ғылыми қызметкер | Магистр |
| Асель Дулатовна Сыдыкова | Кіші ғылыми қызметкер | Бакалавр |
| Булат Кужекбаевич Каирканов | Аға лаборант | Бакалавр |
| Николай Иванович Жижин | Аға лаборант | Бакалавр |
| Айсулу Хамзаевна Ахметова | Аға лаборант | Бакалавр |
| Дана Алмазқызы Төлегенова | Лаборант | Бакалавр |
Лабораторияның бағыты: Биотехнология әдістері бойынша өсімдіктердің пайдалы құрамын жақсарту және жасап шығару.
Соңғы 5 жылдағы қызметтің негізгі нәтижелері:
- Селекционды – бағалы құрғақшылыққа төзімді рапстың дигаплоидты линияларын, гибридизация және гаплоидты биотехнология әдісімен алынған.
- Рапс өсімдіктерінің генетикалық трансформацияланған биотехнологиялық регламенті.
- Қой ауруларына қарсы жеуге жарамды вакциналарды алудың биотехнологиялық регламенті.
- Генетикалық трансформацияланған, суыққа төзімді рапс линиялары.
- Селекциялық — бағалы сафлор линиялары, гибридизация және ең жақсы формаларды іріктеу.
- Химиялық мутагенез әдісімен алынған жоғары олеин қышқыл құрамды мутантты рапс линиялары.
Соңғы 5 жылдағы жобалар және бағдарламалар:
| № | Жоба | Орындалған жылдары |
| 4 | БМҚ «Қойлардың вирустық ауруларына қарсы жеуге жарамды вакциналарды шығарудағы биотехнологиялық өңдеу» | 2012-2014 |
| 5 | ГҚ «Отандық селекция сұрыптарын шығару мақсатындағы абиотикалық стресстік факторларға тұрақты рапс сұрыптарын алудағы биотехнология» | 2012-2014
|
| 6 | ГҚ «Отандық рапс сұрыптарын жасап шығрау үшін бастама материалын алу жолындағы in vitro мутагенезін қолдану» | 2012-2014 |
| 7 | ММБ «Көпмақсатты тағайындаудың сұрыптарын жасап шығару мақсатында рапс селекцияның молекулярлық-генетикалық және биотехнологиялық әдістерін өңдеу» | 2012-2014 |
| 8 | ГҚ3 «Рапстың биотехнологиялық әдістерін қолдана отырып Қазақстан жағдайлары үшін бағалы сафлор линияларын жасап шығару» | 2012-2015 |
| 9 | ГҚ4 «Химиялық мутагенез әдісімен құрғақшылыққа және бірыңғай іс-әрекеттегі гербицидтерге тұрақты бидай дақылының пішінін алудың биотехнологияда өндірілуі» | 2015-2017 |
| 10 | ГҚ4 «Тәтті картоптың (Ipomoéa batátas) вируссыз орналастырылу материалын әзірлеудің биотехнологияда өндірілуі» | 2015-2017 |
| 11 | ГҚ4 «Түраралық будандастыру және жекеленген микроспора дақыл әдістерін пайдаланып құрғақшылыққа төзімді рапс линияларын алу» | 2015-2017 |
| 12 | БМҚ «Төменгі температураларға жоғары тұрақтылықты генетикалық модифицирленген өсімдіктердің биотехнологиясын әзірлеу» | 2015-2017 |
| 13 | БМҚ «Құрғақшылыққа жоғары тұрақты генетикалық модифицирленген жүгері және рапс өсімдіктерін жасап шығару» | 2015-2017 |
| 14 | БМҚ «Трансгенді өсімдіктерден медициналық белгіленген рекомбинантты нәруыздарды алу биотехнологиясын әзірлеу» | 2015-2017 |
| 15 | БМҚ «Қазақстанның экожүйелерінде және агроэкожүйелерінде генетикалық модифицирленген рапс трансгендердің таралу мониторингін жүргізу» | 2015-2017 |
Ынтымақтастық:
- Қазақ ұлттық агралық университеті (биотехнология, экология, жеміс-көкөніс шаруашылығы кафедрасы)
- Л.Н.Гумилёв атындағы Евразиялық ұлттық университеті (биология және биотехнология кафедрасы)
- ҚР Ұлттық орталық биотехнологисы (өсімдіктер генетикалық инженерия лабораториясы, биоинформатика және өсімдіктер геномикасы лабораториясы)
- ШҚ «Светлана»
- Korea Research Institute of Bioscience and Biotechnology KRIBB
- Егін шаруашылығы бойынша Белорусия НАН, РУК Ғылыми-тәжірибелік орталық (Шаршыгүлділер мәдениеті лабораториясы)
Ғылыми-педагогикалық қызметі:
Лабораторияның негізгі қызметкерлері магистранттар мен докторанттар негізгі ЖҰУ-дің жетекшілері, сонымен қатар ҚазҰУ және ҚазҰАУ оқытушы.
| № | ТАӘ
Магистрант/ докторант |
Магистрлік/ Докторлық | Диссертация тақырыбы
|
Ғылыми жетекші | Университет | Қорғалған жылы |
| 1 | Волков Д.В. | Магистрлік | Рапстың қосарланған гаплоидтарын алу | Жамбакин К.Ж. | ҚазҰАУ | 2011 |
| 2 | Затыбеков А.К. | Магистрлік | Микроспора мәдениеті әдісімен рапс дигаплоидтарын алу | Шамекова М.Х. | ҚазҰАУ | 2012 |
| 3 | Крылдаков Р.В. | Докторлық | Алқа тұқымдастарындағы М вирусы экологиясы | Шамекова М.Х.
Искаков Б.К. |
ҚазҰАУ | 2014 |
| 3 | Дауров Д.Л. | Магистрлік | Құрғақшылыққа жоғары тұрақты генетикалық модифицирленген жүгері өсімдіктерін алу | Шамекова М.Х. | ҚазҰАУ | 2017 |
| 4 | Даурова А.К. | Магистрлік | Бататтың генетикалық трансформациясы | Шамекова М.Х. | ҚазҰАУ | 2017 |
| 6 | Кассенова Н.К. | Магистрлік | Трансгендердің таралу мониторингін жүргізу | Жамбакин К.Ж. | ҚазҰАУ | 2017 |
| 7 | Исламудин Б. | Магистрлік | Бататтың кутип-баптау технологиясын оңтайландыру | Шамекова М.Х. | ҚазҰАУ | 2017 |
| 8 | Бехзад Мохаммад Алим | Магистрлік | Стресстік факторларға тұрақты жаздық бидай формаларын алу үшін химиялық мутагенезді қолдану | Жамбакин К.Ж. | ҚазҰАУ | 2017 |
2016 жылы Мухтар Арын атындағы № 24 «Экономика және бизнес» арнайы лицей оқушысы Алишер Махмутов, Дмитрий Волков жетекшілігімен «Картоптың микротүйнектерин алу биотехнологиясы» жобасымен оқушылар олимпиадасында бірінші орынға ие болды (Оңтүстік Корея, Дэджон қаласы)
Негізгі басылымдар:
- Malika Shamekova, Yi-Cheng Hsieh, Rustem T.Omarov, M.R.Mendoza, J. Linbdo, Herman B. Tombusvirus-based vector system to permit over-expression of genes or that serve as sensors of antiviral RNA silencing in plants // Virology. – 452-453. – P. 159-165.
- Shuga A.Manabayeva, Malika Shamekova, Jong-WonPark, XinShunDing, RichardS.Nelson, Yi-Cheng Hsieh, RustemT.Omarov, HermanB.Scholthof. Differential requirements for Tombusvirus coat proteinandP19 in plants following leaf versus root inoculation // Virology. – . 439. – P. 89–96
- Zh.Zhambakin, A.K.Zatybekov, D.V.Volkov, M.H.Shamekova. Production of rapeseed mutant lines by male gametophyte culture // Journal of Biotechnology. – 2014. – Vol.185– P.S29-S30.
- Капал Ж.Е., Волков Д.В.,Шамекова М.Х., Жамбакин К.Ж.. Использование экологически безвредных стимуляторов и защитных средств для капсулирования семян рапса. // Вестник КазНУ. Серия биологическая, часть 1. – 2011. — №2 (48). — С.150-152.
- Жамбакин К.Ж., Шамекова М.Х., Пилюк Я.Э., Волков Д.В., Затыбеков А.К., Хавкин Э.Е., Панкин А.А., Дауров Д.Л., Жорабекова А.К. Формирование рабочей коллекции для создания отечественных сортов рапса // Биотехнология. Теория и практика. – 2012. – №3. – С. 96-108.
- Д.В. Волков, А.К. Затыбеков, Д.Л. Дауров, А.К.Даурова, М.Х.Шамекова, К.Ж.Жамбакин. Получение дигаплоидных растений рапса из перспективных гибридных комбинаций методом андрогенеза // Исследования, результаты. – 2013. № 4(060). – 83 – 89 с.
- К.Ж.Жамбакин, М.Х.Шамекова, Д.В.Волков, А.К.Затыбеков, Д.Л.Дауров, А.К.Жорабекова, А.Р.Халиков. Получение удвоенных гаплоидов рапса // «Вестник», КазНУ. – Алматы. – 2012 г. — № 3 (35). – С. 47-57.
- К.Ж.Жамбакин, М.Х.Шамекова, Д.В.Волков, А.К.Затыбеков. Перспективы выращивания сафлора в Казахстане // Биотехнология. Теория и практика. №1 2014. – С. 4-11.
- Жамбакин К.Ж., Касенова Н.К., Шамекова М.Х., Волков Д.В. Распространение трансгенов от генетически модифицированных сортов // Новости Науки Казахстана. – 2015. — №4 (126). — С. 175-194.
- Затыбеков А.К., Жамбакин К.Ж., Волков Д.В., Шамекова М.Х. Оценка сортов сафлора как исходного селекционного материала // Исследования и результаты. -2015. — №3(067). – С. 169-178.
- Жамбакин К.Ж., Затыбеков А.К., Волков Д.В., Шамекова М.Х. Мутагенез в культуре изолированных микроспор рапса // Биотехнология. Теория и практика. – 2015. — №3. – С. 20-32.
- Жамбакин К.Ж., Затыбеков А.К., Волков Д.В., Шамекова М.Х. Перспективы получения и использования межвидовых гибридов рапса // Исследования и результаты. – 2015. — №2 (066). – С. 167-173.
- Жамбакин К.Ж., Волков Д.В., Затыбеков А.К., Шамекова М.Х. Использование индуцированного химического мутагенеза для получения растений с заданными свойствами // Вестник КазНУ. – 2015. — №3 (65)– С. 339-345
- Затыбеков А.К.,Шамекова М. Х., Жамбакин К. Ж.Создание рабочей коллекции сладкого картофеля (ipomoéa batátas)для интродукции в Казахстан // Известие НАН РК. – 2015. — №6 (312). – С. 69-76.
- Шамекова М.Х., Волков Д.В..,Затыбеков А.К..,Жамбакин К.Ж.Получение удвоенных гаплоидов ярового рапса с ценными признаками // Известие НАН РК. — 2015. — Vol.3.(309). – С. 44-49.
